Mới nhìn, bạn có thể nghĩ là có sự khác biệt lớn lao giữa kinh doanh và đạo Phật, nhưng chúng có cùng chung mục đích là tầm quan trọng của hạnh phúc. Nếu một tổ chức không có nhân viên, khách hàng và cổ đông hạnh phúc, thì rút cục nó sẽ chết. Đức Phật coi mục đích chính của việc nghiên cứu và giảng dạy của ngài là tìm ra nguyên nhân của việc thiếu vắng hạnh phúc và có thể làm gì để giảm bớt đau khổ. Ngài kết luận: nguyên nhân sâu xa của đau khổ là thói tự coi mình là trung tâm [vị kỷ hay chấp ngã]. Ngài coi nó như là một luật lệ tự nhiên. Thói vị kỷ cũng là nguyên nhân của các tư tưởng tiêu cực – những tư tưởng không hề đếm xỉa đến những hậu quả mà chúng có thể gây ra cho người khác. Lừa đảo, nói dối, che giấu các ý định xấu, hung hăng, giận dữ, kiêu ngạo, ganh tỵ, nham hiểm và oán giận; tất cả chúng đều là những tư tưởng hay cảm xúc tiêu cực. Khi bạn thành công trong việc làm giảm sự xuất hiện của những điều tiêu cực này, bạn sẽ nhận ra mối quan hệ của bạn với những người khác được phát triển nhanh chóng. Thật là đơn giản! Con người thích sống với người quan tâm đến hạnh phúc của họ hơn là với những kẻ chỉ biết nghĩ đến bản thân mình. Tuy nhiên, khá nhiều người hoàn toàn không nhận ra điều này. Khi họ gặp ai đó, họ cố áp đặt ý tưởng của mình và tin theo sự xuất sắc của mình mà không hề để ý chút nào tới những người khác.
Một khi đã nhìn ra những thiệt hại mà những tư tưởng và cảm xúc tiêu cực có thể mang lại, phần lớn mọi người đều nhận thấy giá trị của việc kiểm soát chúng. Một điều hữu ích là xây dựng “một hệ thống cảnh báo sớm” – một tiếng nói bên trong nhắc nhở rằng: “Bạn đang đi vào một trạng thái tâm thuộc loại tiêu cực. Hãy thận trọng: Hãy đảm bảo rằng bạn sẽ không mất quyền kiểm soát với tiến trình tư duy và cảm xúc.” Quan trọng nhất, bạn muốn nói với bản thân mình: “Hãy nhớ, nếu tiến trình tư duy tiêu cực quá mạnh thì đừng ra những quyết định quan trọng hay không thể thay đổi được vào thời điểm này.” Trải qua thời gian, một người có thể đạt tới trình độ mà các tư tưởng và cảm xúc tiêu cực sẽ không nổi lên nữa, hay chỉ nổi lên một cách hiếm hoi. Tất nhiên, điều đó đòi hỏi nhiều năm trời thực hành, nhưng phần thưởng này quả là tuyệt vời.
Đức Dalai Lama 14 và Laurens Van Den Muyzenberg
Việt dịch: Trịnh Đức Vinh
Trích: Lãnh Đạo Tỉnh Thức, NXB: Văn hóa dân tộc
