Nếu tư duy kỹ càng bạn sẽ thấy bản thân mình, gia đình mình, bạn bè mình, những đồng nghiệp, tất thảy mọi người trên thế giới, cả những loài động vật, côn trùng nhỏ nhiệm, thực sự thì tất thảy chúng sinh đều mong cầu hạnh phúc và bình an, chẳng ai chẳng loài nào mong muốn khổ đau cả. Bởi vậy chẳng có một lý do hợp lý nào khi cho rằng hạnh phúc và bình an của mình quan trọng hơn của người khác và loài khác cả. Bạn hãy hướng tâm về những người mà mình không thích, những người từng nói xấu hay làm hại bạn, thực ra họ cũng bình đẳng giống bạn. Bạn không thể tìm thấy bất kỳ một lý do nào để chứng minh rằng hạnh phúc và khao khát được tự do khỏi khổ đau của người mà bạn thân yêu lại quan trọng hơn hạnh phúc của những người từng làm tổn hại bạn. Rồi hãy hướng tâm tới những người trong gia đình, nơi làm việc, mọi người trong xã hội, trong đất nước, toàn bộ thế giới và tất thảy chúng sinh. Dù cho có khác nhau về ngôn ngữ, văn hóa, màu da thì họ cũng đều bình đẳng ở mong cầu hạnh phúc và tránh khổ đau. Bạn và những người từng làm phiền bạn cũng đều giống nhau như vậy. Và thêm nữa, bạn và tất cả mọi người đều xứng đáng được ân hưởng hạnh phúc và vượt trên khổ đau ở đời sống này. Trong đời sống bạn và mọi người đều cần sự giúp đỡ từ người khác và mọi người cũng cần tới bạn. Như thế thì chẳng có lý do gì bạn lại làm tổn hại người khác chỉ vì lợi ích vị kỷ và hạnh phúc của riêng mình. Nếu thật như vậy thì thật bất hạnh ta đã bị chi phối bởi một tâm thức nhỏ nhen và hạn hẹp.
Nếu trong gia đình, một đôi vợ chồng, ít nhất một người biết nuôi dưỡng dòng tâm bình đẳng thì sẽ có nhiều an lạc và hòa hợp. Bình đẳng mà tôi vừa nói tới ở trên là một thực tế, nhưng người đời thường hiểu sai lệch và luôn nghĩ: “tôi quan trọng hơn người khác, hơn tất cả chúng sinh khác”, mặc dù chẳng có lý do thuyết phục nào cho suy nghĩ đó cả. Thực sự “một cái tôi quan trọng hơn người khác” không tồn tại; đó là một tri kiến lầm lạc và nếu cứ bám chấp vào tri kiến đó sẽ rất nực cười, nhưng đó là thứ chúng ta làm trong đời sống hàng ngày. Đó là nhân của mọi rắc rối và xung đột.
Lama Zopa Rinpoche
Việt dịch: La Sơn Phúc Cường
